حرکت به سوی دانش بنیان شدن تولید سرآغاز گره گشایی اقتصادی و تحولات اساسی در اقتصاد کشور است که سیاستی نوپا اما کارا بوده و نیازمند حمایتها و توجه دوچندان مسئولین مربوطه است.
به گزارش روابط عمومی بسیج، پژوهشی و فناوری آذربایجان شرقی،دکتر جعفر آقازاده مخترع بیش از پنجاه اختراع ثبت شده در حوزه مهندسی پزشکی ،درد دل های شنیدنی دارد که خواندن آن خالی از لطف نیست .
شرکتهای دانش بنیان نیازمند حمایتهای دوچندان دولت هستند
جعفر آقازاده، دکترای مهندسی پزشکی، مدرس دانشگاه و مدیر یکی از شرکتهای دانش بنیان است، وی میگوید : ایده اولیهی تیم ما در زمینهی شناسایی نیازهای دانشگاههای علوم پزشکی و بیمارستانهای کشور بود تا در راستای برطرف کردن نیازهای آنها قدمی برداشته باشیم.
او ادامه میدهد: ایده محوری ما دستگاه فیزیوتراپی و توانبخشی برای مفاصل آسیب دیده بود چراکه آمار تصادفات بالای کشور منجر به شکستگی و آسیب دیدگی مفاصل میشود و دستگاهی نبود که لولای استخوان را حرکت دهد؛ بنابراین سبب خشکی مفصل شده و عوارض جانبی داشت.
او اضافه میکند: دستگاه ما ریموتدار و قابل کنترل بود و بعد از عمل جراحی روی مفصل بسته میشد و متناسب با وضعیت بیمار روی مفصل کار میکرد و دستگاههای متعدد دیگر از جمله سنجش انحراف گردن را نیز ساختهایم.
آقازاده خاطرنشان میکند: کار خود را از سال ۱۳۸۷ در پارک علم و فناوری آذربایجان شرقی آغاز کردیم، تیم اولیه متشکل از سه نفر بود و اکنون ۱۳ نفر بیمه شده داریم که به صورت تخصصی کار میکنند و مجموعههای متعددی بهعنوان کسب و کار را راهاندازی کردهایم و چهار شرکت داریم و با رویکرد علم و فناوری نزدیک به ۵۶ اختراع ثبت و رتبههای بسیاری را در جشنوارههای مختلف بدست آوردهایم که دو محصول ما بهعنوان دانش بنیان شناسایی شدهاند.
او در رابطه با مشکلاتی که در مسیر راهاندازی شرکت داشتهاند، میگوید: شرکتهای فناور برای اینکه روی پای خودشان بایستند، به کمکهای دولتی نیاز دارند و مثلث موفقیت آنها ارتباطات برای فروش محصول، دانش فنی و مباحث مالی است که مباحث مالی قبلاً ضعیفتر ارائه میشد اما اخیراً صندوقهای بسیاری در این زمینه خدمات ارائه میدهند اما سقف وام پایین است.
او میافزاید: تمام دارایی محقق فکر و دانش فنی او است و وام رقم بالا، تضمین بالا میخواهد و مجبور هستیم از وام رقم پایین استفاده کنیم که چندان به درد نمیخورد که ای کاش از روشهای کشورهای در حال توسعه و پیشرفته الگو کنیم.
این مدیر شرکت دانش بنیان با بیان اینکه اگر محصول شرکتهای دانش بنیان فروخته نشود، فایدهای ندارد، تاکید میکند: در حوزهی تجهیزات پزشکی نیازمند مجوزها و استانداردهای اجباری هستیم که بدون مجوز نمیتوان محصولات را به فروش رساند و علاوبر تیم تخصصی به ناظر فنی هم نیاز داریم تا تستهای ایمنی و ایزو را انجام دهند که هزینههای بالایی دارد؛ پس محصولات ما چندان موفقیت آمیز نمیشوند چراکه مبالغ حمایتهای مالی کم است و مجوزی که از سوی تهران انجام میشود، هزینهبر و زمانبر است.
او ادامه میدهد: تجهیزات پزشکی و صنایع نیازمند حمایتهای خاص دولت هستند، برخی از صنایع نیازهای خود را از کشورهای دیگر وارد میکنند که هزینه را چندین برابر میکند اما نبود بروکراسی اداری و سیستم جامع حمایت سبب دیده نشدن محصولات شرکتها شده است.
او با اشاره به حمایتهای ارائه شده نیز متذکر میشود: حمایتهای پارک در حد تسهیلات و دادن مکان دفتری است که باتوجه به ارجاعات کفایت نمیکند اما به دلیل اینکه بخش دولتی استخدام ندارد، همه باید برای خود کسب و کاری را شروع کنند ولی با آزمایشگاههای محدود و اتاق کوچک نمیتوان کاری کرد و مسئولان باید به پارک علم و فناوری توجه ویژهای داشته باشند.
اگر بخواهیم به سمت اقتصاد دانش بنیان حرکت کنیم، باید زیرساختها فراهم شود
آقازاده با تاکید بر اینکه اگر بخواهیم به سمت اقتصاد دانش بنیان حرکت کنیم، باید زیرساختها فراهم شوند، در خصوص مجتمع عصر انقلاب یادآور میشود: عصر انقلاب فضای مناسبی است اما مسافت آن دور و آنتن دهی ضعیف است که قرار است از اتوبان سهند رمپی درست شود و مسافت کاهش یابد.
او با اشاره به کم بودن آمار نمایشگاههای اثرگذار، میگوید: تعداد نمایشگاهها کم است و نباید صرفاً نمایشی باشند، باید به بازخورد نمایشگاه هم توجه شود که در خروجی چه مقدار تبادل مالی داریم همچنین باید از شرکتهای معتبر سطح کشور و دیگر کشورها دعوت کنیم اما به طور کامل نهادینه نشده و شرکتها به هموطن خود اعتماد نکرده و محصولات را از دیگر کشورها وارد میکنند.
او با بیان اینکه اخیراً وزارت بهداشت مصوب کرده محصولی که داخل تولید میشود، وارد نشود اما مثمر ثمر نبوده است، اظهار میکند: در تجاری سازی چندان کمکی نمیشود، اگر شبکهای را ایجاد کنیم و محصولات تولید داخل را معرفی کنیم تا مردم هم ببینند، بهتر میشود درحالیکه هیچکس از محصولات تولیدی ما خبر ندارد چراکه ارزشی داده نشده و در فروش و تبلیغات آنها کمکی نمیشود.
این مدرس دانشگاه ادامه میدهد: در تأمین قطعات مشکلی نداریم اما تغییرات قیمت دلار در قیمتگذاری و پیشبینی کالاها تأثیر دارد و سبب سردرگمی ما میشود.
او در رابطه با صادرات کالاهای دانش بنیان نیز میگوید: صادرات روند خاصی دارد و باید از استانداردهای خاصی برخوردار باشد اما به این حد نرسیده و مجموعههای کمتری میتوانند صادر کنند و چندان از صادرات حمایتی نمیشود.
او همچنین خاطرنشان میکند: زمانی که کارخانه یا کارگاه محصولی را تولید میکند، میتوان با حمایت و تبلیغ به محصول فناور تبدیل کرد اما افرادی که در صنعت مشغول هستند به فرم پر کردن و ارائه مشاوره علاقه ندارند و افراد موجود هم صنعتی نیستند البته اخیراً شهرکهای صنعتی کلینیک صنعتی راهاندازی کرده و مشاورههای خوبی ارائه میدهد و پارک علم و فناوری نیز کارگزار ایجاد کرده که تعداد آن بسیار کم است.
چالشها و موانع شرکتهای دانش بنیان آذربایجان شرقی
آقازاده اضافه میکند: وقتی دانش بنیان میشویم مجدداً به مشاورههای خاصی نیاز داریم که ما را حمایت و راهنمایی کنند، نیازمند افراد خبره در زمینهی صنعت هستیم که مشاوره تخصصی ارائه داده و حمایت ویژهای از شرکتها داشته باشند.
او میگوید: درآمد ما در مقایسه با مسائل مختلف چندان زیاد نیست؛ اجاره، حقوق و مزایا، اینترنت و بیمه هزینههای بالایی دارد که بهعنوان یک شرکت که سالها است در این زمینه کار میکنیم، درآمد چندان خوبی نداریم.
او به افرادی که قصد دارند دانش بنیان شوند، توصیه میکند: شرکتی را تأسیس کنند و وارد مراکز رشد دانشگاهها یا پارکهای علم و فناوری شوند و با تسهیلات کم بهره نمونه سازی کنند و سپس ارزیابی شوند که این ارزیابی به نفع آنها است؛ اما پیش از ورود عاقلانه تصمیم بگیرند.
این مدیر شرکت دانش بنیان در ارتباط با مراکز رشد دانشگاهی نیز یادآور میشود: مراکز رشد دانشگاهها کمرنگتر هستند چراکه با صنعت ارتباط چندانی نداشته و موفق عمل نمیکنند، اما میتوان با بسترسازی موفق شد؛ مراکز رشد کشورهای دیگر متعلق به بخش خصوصی است و ما باید به این سمت برویم.
او ضمن تشریح چالشها و موانع شرکتهای دانش بنیان، تأکید میکند: کمبود کارگزار، نبود ارزیابی، مشاورهها و کارگاههای تخصصی و طولانی بودن پروسه ارزیابی از جمله چالشهای شرکتهای دانش بنیان آذربایجان شرقی است اما شرکتهای مستقر در پایتخت، بودجه را به راحتی جذب میکنند و مشاورههای خوبی دارند.
او ادامه میدهد: مسئولین به آنچه که میگویند، عمل کنند؛ وامها سریعتر به دست ما برسند، بروکراسی اداری راحتتر شود، موانع تولید و اقتصاد دانش بنیان برطرف شود.
آقازاده توصیه میکند: تیم تخصصی در زمینهی رفع موانع و معضلات صنعت ایجاد شود، تعداد کارگزاریهای ارزیاب افزایش یابد، دسترسی به حمایتهای مادی تسهیل شود و به جوانان اعتماد کنند.