سازمان بسیج علمی، پژوهشی و فناوری آذربایجان شرقی یک سایت دیگر با وردپرس فارسی
گیاهان دارویی به گروهی از گیاهان گفته می شوند که اندام هاي آنها داراي ترکیباتی با اثربخشی دارویی است و به واسطه اثرات درمانی براي انسان و دام در صنعت داروسازي مورد استفاده قرار میگیرند.
تا حدود نیم قرن پیش گیاهان یکی از اساسی ترین منابع تولید دارو محسوب می شوند ولی پس از پیشرفت دانش شیمی آلی و تلاش در جهت ساخت مولکول هاي پیچیده دارویی، بیشتر مواد دارویی به طور مصنوعی تهیه شدند. اما در چند دهه اخیر با مشاهده عوارض جانبی داروهاي سنتزي، تمایل به مصرف گیاهان دارویی روند افزایشی پیدا کرده است به گونه اي که قرن بیست و یکم را می توان قرن مطالعه و استفاده از گیاهان دارویی نام نهاد.
هم اکنون حدود یک سوم داروهاي مورد استفاده در جوامع انسانی را داروهایی با منشاء طبیعی و گیاهی تشکیل می دهد. در روزگاران کهن، گیاهان نه تنها براي معالجه بیماری ها بکار گرفته می شده اند، بلکه عنصر اصلی تهیه مواد مختلف گیاهی براي مومیایی و حفظ اجساد و جلوگیری از فساد آنها و همچنین ترکیباتی برای زیبایی و آرایش زنان و تهیه روغن های طبی،عطرها وتریاق و ضد سم و نظایر آن بوده اند و مصارف غذایی گیاهان به عنوان ادویه خیلی محدود بوده است.
در اواخر قرن نوزدهم، به دلیل پیشرفت های روزافزون علوم مختلف، به ویژه علم شیمی و داروسازي، اولین استخراج مواد خالص شیمیایی به منظور کاربردهاي دارویی انجام گرفت و در راستاي درمان بیماران، به نحو چشمگیری اعجاز نمود.
بدین وسیله، طیف گسترده اي از داروها، در رنگ ها، شکل ها و اندازه های مختلف توسط متخصصان داروساز پدید آمد. ساخت این داروها سبب شد تا تحقیق بر روي گیاهان دارویی، یک باره به رکود کشیده شود، زیرا پزشکان بدون آگاهی از عوارض سوء داروهای شیمیایی و با اشتیاق فراوان، آنها را به بیماران خود تجویز می کردند، اما در چند دهه اخیر با مشاهده عوارض جانبی داروهای سنتزی،تمایل به مصرف گیاهان دارویی روند افزایشی پیدا کرد به گونه اي که قرن بیست و یکم را میتوان قرن مطالعه و استفاده از گیاهان دارویی نام نهاد.
از سوي ديگر، تأكيد سازمان بهداشت جهاني درجايگزيني تدريجي مواد طبيعي به جاي مواد شيميايي موجب شده تا كشورهاي مختلف جهان نسبت به سرمايه گذاري، برنامه ريزي كشت و توليد انبوه گياهان دارويي در سطوح صنعتي و استفاده از آن در صنايع دارويي، بهداشتي و غذايي اقدام كنند.
نگارنده: نادر نظامدوست شادباد
