با تلاش بی وقفه دانشمندان دانشگاه علوم پزشکی تبریز، ایران اسلامی توانست ” ماده بندآورنده خون” را تولید کرده و به جمع چند کشور محدودی که این ماده را تولید میکنند بپیوندد.
امروزه خونریزیهای غیرقابل کنترل بخش گستردهای از آمار مرگ و میر در حوادث را شامل میشود. در حوادث مختلف با عارضه خونریزیهای شدید کنترل خونریزی یا به حداقل رساندن خون از دست رفته برای حفظ جان بیمار بسیار حائز اهمیت است.
تصادفات جادهای هر ساله میلیون ها نفر را در دنیا به کام مرگ میکشاند، چرا که از زمان وقوع حوادث تا رساندن مصدوم به مراکز درمانی برای کنترل اساسی خونریزی به دلیل اتلاف زمان، بسیاری از افراد در اثر خونریزیهای شدید فوت میکنند و در کنار آن برخی از بیماران نیز هنگام عمل جراحی به علت خونریزی فراوان جان خود را از دست میدهند.
در این میان طراحی بندآورندههای موضعی خون که به واسطه مکانیسمهای متفاوتی منجر به قطع خونریزی در کوتاهترین زمان ممکن و کمترین میزان تخریب بافت میشوند، از اهمیت بالایی برای دانشمندان این حوزه برخوردار است.
این موضوع برای دانشمندان ایرانی نیزدارای اهمیت بسزایی بوده است به طوری که دکتر رویا صالحی که جزو دو درصد دانشمندان دنیا معرفی شده است به همراه دکتر مهدی عدالتی عضوهیات علمی هماتولوژی و طب انتقال خون دانشگاه علوم پزشکی تبریز که جزو نخبگان کشوری هم می باشد طی چند سال تلاش بی وقفه توانستند ” ماده بندآورنده خونی” بسیار قدرتمند و منحصر به فردی را طراحی و تولید کنند تا بدین ترتیب ایران را نیز در زمره معدود کشورهای دارای تکنولوژی تولید کننده بندآورنده های خونی معرفی کنند.
دکتر رویا صالحی و دکتر مهدی عدالتی اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز با اشاره به اهمیت این موضوع گفتند: در جراحی های مختلف، جان برخی از بیماران در اثر شدت خونریزی به طور جدی تهدید می شود، یا در حواث ناشی از کار و تصادفات به خاطر عدم وجود مواد اختصاصی جهت اقدامات اورژانسی برخی بیماران متاسفانه جان خود را از دست می دهند. بنابراین ما با در نظر گرفتن این موضوع مهم از ۵ سال پیش ایده تولید این ماده حیاتی را در ذهن طراحی کرده و تحقیقات اولیه را شروع کرده بودیم ولی از دو سال قبل تحقیقات و مطالعات خود را به صورت جدی تر و مصمم تر وارد فاز عملیاتی کردیم.
شکستن انحصار تولید ماده بندآورنده خون توسط ایران
آنها با اشاره به وجود نمونه های خارجی در بازار یادآور شدند: در حال حاضر بازار فروش این ماده عمدتا در انحصار سه شرکت عمده آمریکایی( surgicel)، آلمانی( Gelita) و چک ( Tranostomat) است ولی نتایج تحقیقات و مستندات بسیار دقیق و علمی ما نشان داد نمونه تولید شده ما با برند(@ STAgel ) با توجه به مستندات علمی و عملی بسیار قوی ترو کاراتر از نمونه های وارداتی است.
آنها تاکید کردند: در حالت عادی در خونریزیها چندین مسیر بیولوژیکی همزمان فعال شده وباعث کنترل خونریزی میشوند. نمونههای وارداتی موجود در بازار تنها از طریق فعال کردن یک ویا نهایتا دو مسیر هموستاتیک باعث بند آمدن خونریزیها میشوند. در حالی که نمونه طراحی شده ما همزمان از چندین مسیرهموستاتیک وارد عمل شده و در کوتاهترین زمان ممکن با توانمندی بسیار بالاتر باعث کنترل خونریزی میگردد.
اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز در ادامه افزودند: این ماده موثر در سیستم درمانی کشور برای کنترل خونریزیهای اورژانسی و وسیع وهمچنین خونریزی ناشی از جراحیهای باز در سه مدل پودر، پد و به صورت چسب زخم میتواند مورد استفاده قرار گیرد.
از دیگر خصوصیات این فرآورده زیست سازگاری بسیار بالای آن می باشد که در صورت استفاده دارای حداقل عوارض جانبی است. شایان ذکر است که در صورت تولید انبوه این ماده میتواند به عنوان یکی ازمهمترین تجهیزات اورژانسی مربوط به جعبه کمکهای اولیه خانوادهها مورد استفاده عموم قرار گیرد.
دکتر رویا صالحی و دکتر مهدی عدالتی در مورد ویژگیهای این محصول اعلام کردند: نمونه تولیدی ما با توان بسیار بالااز طریق چندین مسیر بیولوژیکی وارد عمل میشود وچون اثر هم افزایی دارد در کمترین زمان با توان بالا اثر کرده و مانع از خونریزی شدید میشود. (@STAgel) حدود 8 تا ۱0 برابر قوی تر از نمونههای وارداتی عمل میکند.
آنها در مورد آزمایش و تست حیوانی ماده بندآورنده خون اظهار داشتند: این محصول تستهای آزمایشگاهی و فاز حیوانی خود را با موفقیت و توانمندی بالا پشت سر گذاشته است. این محصول در اردیبهشت ماه سال جاری در سازمان ثبت اختراعات و اکتشافات کشوری ( به شماره ثبت اختراع 101771 ) به ثبت رسیده است.
محققان دانشگاه علوم پزشکی تبریز با اشاره به تحریمهایی که بر روی کشورمان اعمال میشود خاطرنشان کردند: در اثر فشار و تحریمهای اقتصادی و دارویی در حال حاضر تهیه این نمونههای وارداتی نیز در شرایط فعلی کشور بسیار محدود بوده و با مشکلات فراوانی مواجه است.
این دو عضوهیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز ادامه داند: “ماده بندآورنده خون” تولیدی تیم ما علاوه بر این که در این شرایط تحریم نیاز کشوربه این ماده حیاتی را مرتفع کرده بلکه از لحاظ اقتصادی در مقایسه با نمونه های وارداتی بسیار مقرون به صرفه بوده و در صورت تولید انبوه ارزآوری بسیار بالایی را نصیب کشورمان خواهد کرد.
کیفیت خیلی بالا و هزینه خیلی پایین این محصول هدیه متخصصان دانشگاه علوم پزشکی تبریز به همه هموطنان عزیزمان است.
گفتگو: معصومه درخشان