نشست صمیمی آناج با مسئولان سازمان بسیج علمی، فناوری و پژوهشی آذربایجان‌‌شرقی

به مناسبت هفته بسیج نشستی با اعضاء فعال و مسئولین بخش‌‌های مختلف سازمان بسیج علمی پژوهشی و فناوری آذربایجان‌‌شرقی داشتیم که با حضور حسین جهانگیری (مسئول سازمان بسیج علمی استان) محمد علیمتفکر آزاد (استاد اقتصاد دانشگاه تبریز و مسئول خانه نخبگان سازمان بسیج علمی استان)، فیروزی (مسئول دانشگاه علمی کاربردی ماشین سازی و مسئول کارگروه صنعت خانه نخبگان سازمان بسیج علمی) و آقازاده (مسئول مرکز رشد مهندسی پزشکی سازمان بسیج علمی آذربایجان‌‌شرقی) برگزار شد.

در این نشست نقش بسیج علمی استان در رفع مشکلات حوزه صنعت و اقتصاد مورد بررسی قرار گرفت و میهمانان تحریریه خبر آناج ضمن واکاوی چالش‌‌ها، راهکارهایشان را نیز جهت برون‌‌رفت از این مسایل ارائه دادند. در ادامه جزئیات این نشست را می‌‌خوانید:

سازمان بسیج علمی استان در تبدیل علم به فناوری مساعدت می‌‌کند/ فعالیت ۱۲ کارگروه تخصصی در سازمان

آناج: در رابطه با سازمان بسیج علمی آذربایجان‌‌شرقی و اقدامات آن توضیح دهید:

جهانگیری: سازمان بسیج علمی پژوهشی و فناوری استان در راستای کمک به تولید علم و همچنین تبدیل علم به فناوری ماموریت‌‌هایی را بر عهده دارد، مستحضر هستید که کشور ما از نظر تولید علم رتبه‌‌های خوبی دارد، در بحث تولید مقالات و نظریات حرکت‌‌های خوبی انجام می‌‌گیرد اما در استفاده از این علم و تبدیل آن به فناوری ما دچار مشکل هستیم. برای پر کردن این خلاء سازمان بسیج علمی وارد عمل شده تا در راستای تبدیل علم به فناوری مساعدت‌‌هایی را انجام دهد.

یکی از ماموریت‌‌های ما بحث حمایت از اختراعات و ابتکارات می‌‌باشد که در این راستا سایت سازمان به صورت فعال ماموریت خود را انجام می‌‌دهد و ایده‌‌ها را در قالب فرمت‌‌‌هایی که داریم دریافت می‌‌کند، یعنی مخترعین و مبتکرین از طریق سایت ایده‌‌های خود را در قالب پروپوزال های تنظیم شده به ما ارائه می‌‌کنند. یکی ازماموریت های کارگروه‌‌های سازمان نخبگان بررسی این ایده‌‌ها می‌‌باشد، یعنی ما بیش از ۱۲ کارگروه متنوع در رشته‌‌های مختلف داریم که متشکل از اساتید برجسته دانشگاه‌‌ها می‌‌باشند و در هر رشته تخصصی یک کارگروه داریم؛ مانند کارگروه فیزیک مکانیک، شیمی، مهندسی پزشکی، ریاضی نرم افزار و کارگروه‌‌های دیگر.

حمایت مالی بلاعوض سازمان بسیج علمی از ایده‌‌های برتر/ ارائه امکانات به مخترعین جهت پژوهش

آناج: کارگروه‌‌ها چه وظایفی برعهده دارند و کدام سیاست‌‌ها را دنبال می‌‌کنند؟

این کارگروه‌‌ها یک طیفشان کارگروه‌‌های حمایتی می‌‌باشند که کارشان بررسی این طرح‌‌ها می‌‌باشد، اگر طی بررسی مبانی علمی و نوآوری طرح مورد تایید اساتید قرار بگیرد حمایت‌‌ها جهت به محصول رسیدن طرح انجام می‌‌شود. طرح‌‌هایی که ما حمایت می‌‌کنیم الزاما باید نیاز محور و محصول محور باشند، چراکه قصد ما کمک به فناوری و تبدیل علم به فناوری می‌‌باشد.

حمایت‌‌های ما یک بخش حمایت‌‌های مالی بلاعوض می‌‌باشد. در سقف استانی هر طرح ابتدایی تا سقف سه میلیون تومان کمک بلاعوض برای مخترع و مبتکر داریم. یک تعداد حمایت‌‌های ما حمایت‌‌های کارگاهی می‌‌باشد، ما ۶ مرکز رشد در رشته‌‌های مختلف دارا هستیم که سه تا از آن‌‌ها در داخل دانشگاه تبریز مستقر می‌‌باشد، مرکز رشد زیست فناوری، مرکز رشد محاسبات سریع و مرکز رشد نانو فناوری، یک مرکزمان در دانشگاه آزاد تبریز است که مرکز رشد رباتیک و مکاترونیک می‌‌باشد، مرکز دیگری در شهرستان مراغه دایر است که باز هم مرکز رشد در رشته مکاترونیک می‌‌باشد و مرکز رشد دیگر در داخل شهر تبریز قرار دارد که در هفته پژوهش افتتاح خواهد شد و فعالیت‌‌های پژوهشی خود را انجام خواهد داد که مرکز رشد مهندسی پزشکی می‌‌باشد.

طیف دیگر از کارگروه‌‌های ما کارگروه های مطالعاتی هستند، مانند کارگروه های کشاورزی و محیط زیست و کار این‌‌ها مطالعه موضوعات و چالش‌‌های استانی و دسته بندی و کمک به مسئولن جهت رفع این مشکلات می‌‌باشد.

بخش دیگری از فعالیت ما در بخش هدایت است که در فضای مجازی فعال می‌‌باشد. ما دارای سه مرکز هدایت هستیم، مرکز هدایت زیست فناوری جهت مدیریت دانش در این خصوص، مرکز هدایت کفش و چرم و مرکز هدایت گیاهان دارویی که هر یک از این مراکز خود یک استاد مسئول و شورای پژوهشی دارند که در این زمینه فعالیت می‌‌نمایند و سایت‌‌های هر سه مرکز در فضای مجازی فعال می‌‌باشند.

اما بحث مهم‌‌تری که ما در سال جاری داشتیم راه اندازی پایگاه‌‌های علمی بود، ما برای این که علاوه بر مرکز استان و علاوه بر ارتباط با مراکز دانشگاهی و علمی با سرپنجه‌‌های بسیج نیز ارتباط داشته باشیم تصمیم گرفتیم در شهرستان‌‌ها پایگاه‌‌های علمی ایجاد نماییم. در نیمه اول امسال توانستیم در اغلب شهرها این کار را انجام دهیم، ۳۶ پایگاه علمی که هجده تا از آن مخصوص برادران و هجده پایگاه مخصوص خواهران ایجاد شده است.

درصدد شبکه‌سازی و ساماندهی نخبگان آذربایجان‌‌شرقی هستیم

آناج: خانه نخبگان در بدنه‌‌ی سازمان بسیج علمی چه نقشی را ایفا می‌‌کند؟

متفکر آزاد: خانه نخبگان در واقع به عنوان اتاق فکر نخبگان علمی استان و از جمعی ازنخبگان بسیجی استان تشکیل شده است که اعضا عموما افراد بسیجی می‌‌باشند. منظور از فرد بسیجی فردی خلاق و مستعد، دانش آموخته، ماهر و بصیر است که با بهره گیری از توانایی‌‌های علمی، ذهنی و مهارتی خود به ابتکار و نوآوری در جهت بالندگی ایران اسلامی می‌‌پردازد.

خانه نخبگان بسیج علمی استان اهدافی را دنبال می‌‌کند. شبکه سازی و سازمان دهی نخبگان علمی استان، درگیر نمودن نخبگان با به کارگیری حداکثر توانشان برای مسائل علمی استان درتولید و پیشرفت و گسترش علم نافع و همچنین تصمیم سازی و گفتمان سازی، ترویج فرهنگ بسیجی در میان نخبگان علمی و ارتقاع فکری و علمی نخبگان بسیجی از جمله اهداف می‌‌باشد.

ما دوازده کارگروه داریم که هر یک شورایی دارند و شورایی هم خود خانه نخبگان دارا می‌‌باشد که متشکل از افراد حقیقی و حقوقی می‌‌باشد که اشخاص حقیقی آن هفت نفر از نخبگان علمی استان هستند و در حقیقت کار این کارگروه‌‌های ما استخراج میدانی و بیان علمی مهم‌‌ترین مسائل و چالش‌‌های استانی و بررسی چالش‌‌های اولویت دار از میان این مسائل و تدوین راه کارها در جلسات کارگروه های تخصصی، تعامل و ارتباط با مدیران و مسئولان حوزه های مرتبط در سطح استان می‌‌باشد.

سال گذشته بیش از ۲۵۰ چالش صنعتی استان را بررسی و برای حل آن‌‌ها راهکار دادیم

همچنین شرکت در جلسات کمیته‌‌ها و کارگروه‌‌ها و ستادهای مرتبط استان داری و همچنین پشتیبانی علمی در اجرای برنامه‌‌های بسیج اقشار و در نهایت حضور فعال در مجمع عالی بسیج استان و ارائه راهکارها برای چالش‌‌های مهم استان از وظایف کارگروه‌‌هاست.

ما برای هر ۶ ماه سال یک یا دو مسئله از مسائل اولویت دار را بررسی کرده و روی آن کار می کنیم و به بسیج استان گزارش کار ارائه می‌‌دهیم. در سال‌‌های گذشته بیش از ۲۵۰ چالش صنعتی استان را بررسی نموده و گزارش تهیه شده را به مقامات مسئول از جمله استان دار محترم و نمایندگان مجلس از طریق سازمان علمی و پژوهش و فناوری سپاه و همچنین در جلسات عالی بسیج استان، کارگروه‌‌های ما ارائه نموده‌‌اند. این مسائل به مراجع بالاتر انعکاس پیدا کرده به طوری که کارگروه‌‌های ما در سال‌‌های گذشته به عنوان نخبگان برتر شناخته شده و این نتیجه زحمات دوستان است که در قالب کارگروه‌‌ها فعالیت می‌‌نمایند، و بیشترشان از اساتید بسیجی می‌‌باشند و انگیزه هایشان الهی است و هیچ انگیزه مادی در کار نیست.

عمده اهتمام در سال‌‌های اخیر در بحث اقتصاد مقاومتی بوده است که مطالبه مقام معظم رهبری به ویژه از نخبگان کشور می باشد. به همین دلیل این مسئله مورد توجه و تاکید نخبگان علمی استان در کارگروه های ما بوده است.

سردار نقدی از گزارشات کارگروه‌‌ها استقبال کرد

رئیس سازمان بسیج مستضعفین وقت سردار نقدی بارها در مجمع عالی بسیج استان حضور داشته‌‌اند و گزارشات کارگروه‌‌های ما را پسندیده و از آن استفاده نموده‌‌اند و به عنوان الگو و نمونه به سایر استان‌‌ها نیز توصیه کرده‌‌اند.

کارگروه صنعت از زیرگروه‌‌هایی تخصصی با حضور کارشناسان متخصص تشکیل شده است/ اعضاء چالش‌‌ها را بهتر از هرکس دیگری درک می‌‌کنند

آناج: کارگروه صنعت بسیج علمی استان تا چه حد توانسته است در رفع مشکلات نقش ایفا کند؟

فیروزی: کارگروه صنعت یکی از کارگروه‌‌های بسیج علمی استان می‌‌‌باشد و همین طور که از نام این کارگروه هم مشخص است بیشتر بحث ما روی صنعت استان می‌‌باشد، با عنایت به مزیت‌‌های نسبی که در صنعت استان موجود است و قدمتی که آذربایجان‌شرقی در مقوله‌‌های صنعتی داراست، مشغول فعالیت می‌‌باشیم. این کارگروه متشکل از نخبگان بسیجی علمی و صنعتی هستند که از صنایع مختلف گرد هم آمده‌‌اند و زیر گروه‌‌هایی را در این کارگروه با توجه به مزیت‌‌های استان تشکیل داده‌‌اند، برای مثال در بخش خوردو، فرش و چرم زیر گروه‌‌ها طراحی شده‌‌اند و دوستانی که هم در حوزه‌‌های صنعتی فعالیت نموده‌‌اند و از تخصص‌‌های لازم برخوردار هستند و هم در بخش علمی و جنبه پژوهشی فعالیت نموده‌‌اند، دور هم جمع شده و مسائل و مشکلات و چالش‌‌های صنعتی استان را بررسی نموده و به مراجع ذیربط ارجاع می‌‌کنند.

حسن قضیه در این است که به دلیل فعالیت دوستان در بخش‌‌های مختلف صنعتی با چالش‌‌های مختلف آشنا هستند و بنده مشاهده نموده‌‌ام که به هنگام مطرح نمودن مسائل خدمت مسئولان برایشان این مسائل تازگی دارد و علت این امر نیز این می‌‌باشد که نگاه‌‌های دوستان فعال در این عرصه تک بعدی نیست و از زوایای مختلف بررسی می‌‌شود و خروجی نیز به صورت منظم و بدون جنبه مسئولیتی است.

چالش‌‌های صنعتی سال به سال متغییر می‌‌شوند/ اقتصاد صنعتی را در چارچوب اقتصاد مقاومتی پیش می‌‌بریم

بنابراین ما با هدف کمک به صنعت استان تلاش می‌‌کنیم. خود چالش‌‌های صنعتی نیز با گذر زمان و تغییر سیاست‌‌های اقتصادی و فرهنگی و علمی متغییر هستند و سال به سال مشکلات صنعتی نیز متفاوت می‌‌شوند، لذا به نظر بنده دور هم جمع شدن این دوستان در زیر چتر مقدس بسیج کمک بسیار موثری است به توانمند سازی صنعت استان و حل مشکلاتی که ممکن است به وجود آمده باشد.

در طول چند سال اخیر مقام معظم رهبری مسائل اقتصادی را به عنوان شعار و تقاضا از مردم و بسیج و نهادهای مربوطه مطرح نموده‌‌اند و این موضوعیت بحث مطالعه در راستای اقتصاد صنعتی استان، کمک بسیار موثری در بحث اقتصاد کشور می‌‌باشد.

مراکز به تجاری‌‌سازی ایده‌‌ها کمک می‌‌کنند/ اساتید مجرب به مخترعین مشاوره می‌دهند

آناج: وظایف مراکز رشد بسیج علمی چیست؟

جعفر آقازاده: بنده فناور برتر استان آذربایجان‌‌شرقی، جوان کارآفرین و نمونه استان شده‌‌ام. با توجه به انبوه بودن دانشجویان فارغ التحصیل از دانشگاه‌‌های استان در رشته مهندسی پزشکی و نیاز به ابزار پزشکی در مراکز درمانی و با توجه به بحث تحریم‌‌ها و نیاز به تعمیر یا نوسازی ابزار و تاسیسات پزشکی و نیاز مبرم به این تاسیسات و قیمت بالای آن‌‌ها به همین دلیل ایده‌‌ها و نوآوری و ابتکاراتی که دانشجوان ارائه می‌‌دهند چه ثبت اختراع باشند و چه نوآوری می‌‌بایست به مرحله ظهور برسند و مورد استفاده قرار گیرند، مرکز رشد ما این ایده را به محصول تبدیل می‌‌کند و به دنبال تجاری سازی آن می‌‌باشد. این مرکز تمام تجهیزاتی را که در حوزه طراحی و ساخت می‌‌باشد را با کارگروهی که در بسیج علمی و فناوری دارد و از اعضای هیئت علمی‌‌های دانشگاه‌‌های تبریز و سهند و آزاد و علوم پزشکی نزدیک به ۱۸ نفر در کارگروه حضور دارند و ما از تمامی اساتید و تخصص‌‌ها در کارگروهمان استفاده نموده‌‌ایم، طرح‌‌ها در کارگروه بررسی شده و مشاوره‌‌های لازم داده می‌‌شود.

با همکاری و آسیب‌‌شناسی توانستیم بروکراسی اداری را کاهش دهیم/ راهنمایی نخبگان برای ثبت اختراعات

فرآیندی تحت عنوان طراحی، مطالعات اولیه، نمونه سازی مکانیکی و الکترونیکی و خروج یک نمونه محصول طی می‌‌شود که ایده بتواند برای اخذ مجوزهای لازم به دانشگاه علوم پزشکی تبریز یا مراکز اخذ مجوز معرفی شود. مبحثی که در این مرکز وجود دارد، ما بر خلاف سایر مراکز در همان جا مشاوره های لازم را می‌‌دهیم که آیا این طرح موازی کاری هست و قبلا انجام شده یا خیر. مبحث بعدی بحث نمونه سازی به صورت استاندارد می‌‌باشد، چون زمانی که دستگاهی ساخته می‌‌شود باید متخصصی نظر دهد که آیا از لحاظ آرگونومیکی و ساختاری این دستگاه درست هست و می‌‌تواند استفاده شود و چهارچوب اولیه را تعیین می‌‌نماییم. مبحث بعدی حمایت‌‌های لازم برای ثبت اختراع و اخذ مجوزهای لازم می‌‌باشد با توجه به این که مرکز دانشگاه علوم پزشکی تبریز یک مرکزی را ایجاد نموده، قبل تر برای اخذ مجوز برای دستگاهی می‌‌بایست بروکراسی‌‌های اداری خاصی در تهران انجام می پذیرفت که مخترع و ایده پرداز با مشکلاتی مواجه می‌‌شد، اکنون مجوزهای لازم از طریق دانشگاه علوم پزشکی پیگیری می‌‌شوند و تنها یک مرحله نهایی برای اخذ مجوز به تهران ارسال می شود، مرکز ما فرآیندی را برای مطالعه ، طراحی و نمونه سازی اخذ مجوز ایجاد نموده است. طرح هایی که در سطح استانی باشند در مرکز و با حمایت بسیج انجام می شوند و محقق از تمامی توانمندی‌‌های مجموعه استفاده می‌نماید و ما مشاوره‌های لازم را ارائه می‌کنیم.

بحث دیگر در این زمینه ثبت اختراع می‌‌باشد. اکنون برای این که دانش بنیان تبدیل شود باید مجوز و ثبت اختراع داشته باشد که این نحوه به ثبت رساندن اختراعات را ما در مرکز مشاوره می‌دهیم. برای اخذ مجوز باید پروسه‌هایی طی شود که شاید محققان و مخترعان اطلاعات کافی در خصوص آن نداشته باشند، ما راهنمایی‌‌های لازم را در این زمینه می‌‌نمایم تا در کمترین زمان بتوانند مجوز خود را اخذ نمایند.

رونمایی سه محصول دانش بنیان در هفته پژوهش

برخی طرح‌‌ها طرح‌های بسیار سطح بالایی می‌‌باشند که با بررسی در کارگروه مشخص می‌‌شوند، ما این‌ها را به تهران و سازمان‌های ذیربط معرفی می‌نماییم که از آن‌‌ها مجوزهای لازم را اخذ نمایند.

هدف ما از مراکز رشد این می‌باشد که تمام نخبه‌های بسیجی و فناورانی که می‌‌خواهند ایده هایشان را به یک محصول تبدیل کنند یک فرصت مناسبی داشته باشند که بدون بروکراسی‌های اداری مشاوره های لازم توسط متخصصین به فرد داده شود و متخصص و پژوهشگر در کنار هم بتوانند این محصول را به عرصه ظهور برسانند. ما این مرکز را با همکاری بسیج فناوری و حضور مسئولین ذیربط در هفته پژوهش افتتاح خواهیم نمود. سه نوع محصول دانش بنیان که توسط عزیزان طراحی و نمونه سازی شده است رونمایی خواهد شد.

ما کارگاه‌‌هایی را برای تحقیق و تجاری سازی اختراعات داریم چرا که بعضی اختراعات در سطح بین الملل می‌باشند و باید حتما بین المللی شوند تا بتوانند مرحله تجاری سازی و بنیاد ملی نخبگان را بگیرند. ما در این عرصه هفت عدد ثبت اختراع و اخذ مجوز تا کنون داشته‌‌ایم. ما در مجموعه معرفی ناظران فنی را داریم، ما سه ناظر فنی داریم که محصولاتی را که می خواهند به عرصه ظهور برسند را همراهی و کمک می کنند و ما آن ها را معرفی می نماییم چرا که ناظران هزینه‌‌های گزافی دارند و با معرفی این ناظران از بسیج علم و فناوری که دوره‌‌های تولید را طی نموده‌‌اند کمک شایانی به مخترعان کرده و باعث سهولت در اخذ مجوز می‌‌شویم. در بحث تجاری سازی نیز با همکاری دانشگاه علوم پزشکی تبریز برای نخبگان تسهیلاتی را فراهم کرده‌ایم.

محصولاتی هم که در هفته پژوهش رونمایی می‌‌شوند در حوزه توان بخشی، امور درمانی و بحث فیزیوتراپی و ارتوپدی می‌‌باشد که سه محصول در سطح استانی رونمایی خواهد شد.