آشنایی با انواع سردرد و عوامل آن

درد در ناحیه‌ی سر و بالای گردن را با عنوان سر درد (Hedeach) می‌شناسیم. سردرد منشا عصبی دارد و بافت‌ها و ساختارهای احاطه کننده مغز با ملتهب و دردناک شدن فرد را آزار می‌دهد.

به گزارش روابط عمومی بسیج علمی،پژوهشی و فناوری آذربایجان شرقی ، سردرد ها از هرنوعی کماکان غیر قابل تحمل و دردناک هستند.که ممکن است به صورت مداوم در طول ساعات روز رخ دهند. اگر صبح هنگام هنگام بیدار شدن از خواب در گیجگاه های خود احساس ضربه میکنید و یا احساس تهوع دارید ویا در بازکردن چشمانتان احساس درد دارید بهتر است سریعا به پزشک مراجعه کرد.

۱. سردرد تنشی

شایع‌ترین نوع سردرد، سردرد تنشی یا سردرد عصبی است. افرادی که در معرض استرس و اضطراب یا افسردگی باشند احساس سردرد و چشم درد توامان و درد شقیقه را تجربه می‌کنند. این سردرد ممکن است از نیم ساعت تا چند ساعت طول بکشد. علت‌های دیگر این نوع سردرد موارد زیر است:

• کم‌آبی بدن
• خواب کم
• دود سیگار
• سر و صدا
• ورزش نکردن
• خوب غذا نخوردن
• خستگی چشم و خستگی بدن

برای درمان سردرد تنشی معمولا قبل شروع درمان‌های پزشکی، اصلاح سبک زندگی توصیه می‌شود. برای مثال؛ ورش کردن، عادات غذایی سالم همراه غذا خوردن در زمانی مشخص، حذف استرس‌های مخرب زندگی و…

۲. سردرد میگرنی

افراد زیادی این سردرد را تجربه می‌کنند یا با آن آشنایی دارند. نشانه‌های میگرن سردرد و حالت تهوع و سرگیجه است. محل بروز درد در میگرن در یک طرف سر است، فرد هنگام بروز حمله‌های سردرد به نور و صدا حساس می‌شود و دوست دارد در جای تاریک باشد یا چشم‌ها را به هم می‌فشارد.

معمولا قبل از شروع سردردهای میگرنی نشانه‌هایی بروز می‌کند که این نشانه‌ها را هاله‌ی میگرن می‌گویند و به به‌صورت علائم زیر خود را نشان می‌دهد.

• سر درد یک طرفه در سمت چپ
• بی‌حسی و مور مور شدن اعضای بدن
• اختلال در صحبت کردن
• اختلال در بویایی و چشایی
• ضعف عضلانی
• دیدن خطوط زیگزاک و نور چشمک‌زن

مهم‌ترین نکته‌ای که باید توجه داشته باشید این است که این علائم در سکته‌ی مغزی یا مننژیت هم بروز می‌کند پس اولین بار که این علائم را مشاهده کردید حتما نزد پزشک بروید و علت سردرد را پیدا کنید.

۳. سردرد سینوسی

سردرد پیشانی و شقیقه در اثر بروز التهاب و تورم در سینوس‌ها ایجاد می‌شود. آلرژن‌ها هم می‌توانند عامل سردرد سینوسی باشند. ویژگی این نوع سردرد این است که در اطراف چشم، گونه و بینی درد تپنده ایجاد می‌کند. سایر علائم  شامل موارد زیر است.

• سردرد شدید و حالت تهوع
• حساس شدن به نور و صدا
• تب
• مسدود شدن بینی و ترشحات غلیظ سبز و زرد در بینی

نشانه‌‎‌های سردرد سینوسی و میگرنی کاملا مشابه هم است و تنها تفاوت آن‌ها در علائم مربوط به بینی است. همچنین سردردهای سینوسی با خم کردن سر به جلو یا هنگام بیدار شدن از خواب تشدید می‌شود.

درمان سردرد سینوسی نیز به روش‌های مختلف انجام انجام می‌شود؛

داروهای توصیه شده برای سردرد سینوسی شامل آنتی هیستامین، اسپری‌های بینی، آنتی بیوتیک‌ها (برای سردرد سینوسی باکتریایی) و مسکن‌های مختلفی که برای انواع سردردهای دیگر توصیه می‌شود.

۴. سردرد گردنی و پشت سر

سر درد گردنی به‌علت گره‌های عضلانی، رشد غیر طبیعی استخوان، آسیب عضلانی، تورم بافت و مشکلات مفصلی ایجاد می‌شود. سردرد پشت سر و گردن یا جمجمه مهم‌ترین نشانه‌های این نوع از سردرد است.

سردرد پشت سر در اغلب مواقع با سردرد تنشی همراه است و ممکن است به علت فشار کم مایع مغزی نخاعی، وضعیت بدنی ضعیف و کم توان یا ناشی از فتق دیسک گردن باشد. درمان سردرد پشت سر نیز باید با توجه به علت آن انجام شود. در مقاله سردرد پشت سر مفصل درباره تمام موضوعات توضیح دادیم. اطلاعات بیشتر را با مطالعه آن بدست آورید.

۵. سردرد هیپیک

سردرد هیپیک یا سردرد قبل از خواب نادر است و معمولا بعد از دهه‌ی پنجاه در زندگی شروع می‌شود. دردهای ناشی از آن به‌صورت ضربان‌دار است و ممکن است خفیف یا شدید باشد. این دردها معمولا در دوطرف سر احساس می‌شود و محدود به یک ناحیه‌ی خاص نیست.

۶. سردرد خوشه‌ای

سردردهای بسیار شدید که ناگهانی بروز می‌کند را سردرد خوشه‌ای می‌نامیم. این سردرد در مردان ۶ برابر بیش‌تر از زنان ایجاد می‌شود و اگرچه علت مشخصی برای آن‌ها وجود ندارد اما در افراد سیگاری بیشتر شایع است و سیگار و الکل آن را تشدید می‌کند.

سردردهای خوشه‌ای بدون هشدار شروع می‌شوند و مدت زمان بروز آن بین ۱۵ دقیقه تا ۳ ساعت است. در طول روز هم ممکن است تا ۸ بار تکرار شود. درمان‌های دارویی و پزشکی مختلفی برای سردرد خوشه‌ای توصیه می‌شوند که حتما باید توسط پزشک متخصص تجویز شود و روند درمان زیر نظر دکتر مغز و اعصاب پیگیری و دنبال شود.

 سردرد خوشه‌ای با نشانه‌های زیر بروز می‌کند:

• سردرد یک طرفه که درد آن در چشم پخش می‌شود.
• بی‌قراری و آشفتگی
• انسداد و آبریزش بینی
• آبریزش چشم و تورم پلک

۷. سردرد صبحگاهی

سردرد صبحگاهی بر اثر عواملی ایجاد می‌شود که میزان خواب یا کیفیت خواب را تحت تاثیر قرار می‌دهد. به همین دلیل سردرد بعد از خواب در کسانی که الگوی منظمی برای خواب ندارند، مشاهده می‌شود. این افراد معمولا بین ساعت ۴ تا ۹ صبح سردرد جلوی سر یا سردرد بالای سر را تجربه می‌کنند.

عوامل زیر نیز در بروز سردرد صبحگاهی تاثیر گذار است:

• عدم نوشیدن آب کافی در طول روز
• مصرف زیاد دارو شب و روز قبل
• استفاده از نوشیدنی‌های کافئین‌دار
• افسردگی و اضطراب
• آرتروز گردن یا هر عاملی که باعث ناراحتی در عضلات گردن شود مانند بالش مناسب

• ۸. سردرد در بارداری

بارداری با تغییرات میزان هورمون‌ها در خانم‌ها همراه است و این تغییرات هورمونی ممکن است باعث بروز سردرد شود. البته تغییرات هورمونی در دوران عادت ماهیانه هم ایجاد می‌شود.

معمولا خانم‌هایی که قبل از بارداری سردرد میگرنی یا تنشی یا سردرد خوشه‌ای داشته‌اند در طول دوران بارداری هم سردرد را تجربه می‌کنند. این افراد با خستگی، گرسنگی و کم‌آبی بدن، مصرف الکل و سیگار دردهای بیشتری را تجربه می‌کنند. نشانه‌های سردرد بارداری موارد زیر است:

• سردرد در سمت راست و چپ سر در بارداری
• سردرد با درد منتشر در چشم در بارداری
• احساس فشار در سر در بارداری

مهم‌ترین نکته در مورد سردرد بارداری این است که ممکن است به‌علت بالارفتن فشار خون باشد و بالا بودن فشار خون به‌ویژه در سه‌ماه‌ی سوم بارداری بسیار مهم است. فشار خون بالا در سه‌ماهه‌سوم اگر با دفع پروتئین در ادرار و ادم در دست و پا همراه باشد ممکن است باعث زایمان زودرس و به خطر افتادن جان مادر و جنین شود.

۹. سردرد در کودکان

سردرد در کودکان می‌تواند یک بیماری معمول به علت خستگی و فعالیت زیاد یا خواب ناکافی باشد یا به دلیل یک بیماری جدی مانند مننژیت کودک را آزار دهد. معمولا کودکان با بروز سردرد بی‌قراری می‌کنند، خوب نمی‌خوابند و زیاد گریه می‌کنند.

 امکان بروز انواع سردرد مانند سردرد خوشه‌ای، میگرن و سردرد پیشانی در کودکان وجود دارد اما سردرد خطرناک در کودکان سردردی است که با نشانه‌های زیر همراه باشد.

• با تورم و سفتی گردن باشد
• با تهوع و استفراغ باشد
• به دنبال ضربه به سر کودک ایجاد شود.
• سردردی که بدتر شود.
• کودک را شب‌ها از خواب بیدار کند.

دارودرمانی و خوددرمانی برای سردرد کودکان توصیه نمی‌شود و بهتر است از درمان های خانگی ساده برای کاهش سردرد کودکان استفاده کنید. در صورتی که سردرد تداوم یافت حتما به متخصص کودکان مراجعه کنید و مطمئن شوید سردرد کودکتان نشانه بیماری نیست.

۱۰. سردرد و حالت تهوع

در بسیاری از سردردها، حالت تهوع نیز احساس می‌شود. جدا از اینکه تحمل درد در این شرایط سخت‌تر می‌شود، خوردن غذا و نوشیدنی نیز چالش دارد. سردرد و حالت تهوع میتواند به علت های متنوعی بروز پیدا کند. از جمله دلایل سردرد همراه تهوع:

1.  میگرن
2. سردرد و حالت تهوع و چشم درد
3.  اثر الکل و داروهای مختلف
4.  کرونا
5.  تپش قلب
6. کم آبی بدن
7. مشکلات خواب
8.  پر فشاری خون
9.  کم‌خونی، سردرد و حالت تهوع
10.  بارداری
11.  سردرد و حالت تهوع بعد از بوتاکس

۱۱. سردرد قاعدگی

فیزیولوژی بدن خانم‌ها در سنین باروری همراه با خونریزی ماهیانه است. اغلب خانم‌ها در طول دوران خونریزی با عوارضی مانند سردرد، سرگیجه، کمردرد و کج‌خلقی هم روبرو می‌شوند. یکی از انواع آزاردهنده سردرد، سردردی است در زمان پریودی یا قاعدگی بروز پیدا میکند.

سردرد پریودی ممکن است به علت استرس، کم خونی، خواب ناکافی یا حتی تغییرات هورمونی باشد. برای درمان این سردرد توصیه میکنیم از دمنوش‌های گیاهی استفاده کنید و سعی کنید با کنترل محیط اطرفا خود دلایل بروز سردرد را از بین ببرید. اطلاعات بیشتر درباره سردرد قاعدگی را میتوانید در مقاله مرتبط آن مطالعه کنید.

۱۲. سردرد پیشانی

گاهی اوقات در پیشانی یا اطراف شقیقه‌های خود احساس درد شدیدی می‌کنیم. علت این درد هرچیزی که باشد، بسیار آزاردهنده است و باید در اسرع وقت درمان شود. سردرد پیشانی یکی از عارضه‌های رایج است که بیشتر افراد حداقل یکبار آن را تجربه کرده‌اند. بیشتر این نوع سردردها طبیعی و خفیف هستند و خیلی زود برطرف می‌شوند. طبق آمار، حالت‌های مزمن این عارضه فقط ۲ درصد افراد جامعه را درگیر خود می‌کند.

سردرد پیشانی نیز مانند سایر انواع سردرد با دلایل مختلفی بروز پیدا می‌کند و درمان آن اغلب به کمک مسکن‌های سردرد انجام می‌شود. اما اگر سردرد پیشانی به صورت مداوم برای شما اتفاق می‌افتد ممکن است نشانه بیماری باشد پس هر چه سریع‌تر به دکتر سردرد مراجعه کنید و پیگیر دلیل سردردهای مداوم خود باشید.